Czas czytania: 7 min
Opowiedzieć dowcip? Zatańczyć? Zaśpiewać? Co zrobić na scenie podczas
prezentacji? Czym się wyróżnia dobry prelegent? Co zrobić, aby to właśnie ciebie zapamiętali, a o twojej prelekcji mówili? Są 4 ważne cechy, które warto wziąć pod uwagę: ciekawość, kreatywność i dobre planowanie, jasna komunikacja, cierpliwość.
Dobry prelegent jest ciekawy.Najbardziej swojej publiczności. Zanim jeszcze przystąpisz do
przygotowania prelekcji, sprawą kluczową jest analiza słuchaczy, do których kierujesz przemówienie. To wydaje się banalne, ale jest istotną sprawą, o której nie możesz zapomnieć, zanim jeszcze zasiądziesz
do wyboru tematu. Jeśli twoje przemówienie będzie zorientowane na słuchaczy, to słuchacze będą zorientowani na twoim przemówieniu. Jak to wyróżni cię wśród prelegentów? Znając swoich słuchaczy z łatwością nawiążesz z nimi relację. To ważne, bo bez relacji twoja treść nie będzie miała większego znaczenia. Analiza słuchaczy nada charakter twojej prelekcji i będzie drogowskazem, w którym kierunku podążać w przemówieniu.
Oto kilka rzeczy, których warto dowiedzieć się o słuchaczach.
Wiek: średnia wieku na sali, czy zwracasz się do rówieśników,osób od ciebie starszych czy młodszych? To zdefiniuje język, słownictwo, którym będziesz się posługiwać. Najłatwiej będzie zwracać ci się do rówieśników, ale nawet jeśli twoi słuchacze będą z innej kategorii wiekowej, dobierając odpowiednie
słownictwo, wzbudzisz ich zainteresowanie, nawiążesz relację i zwiększysz efektywność swojego przekazu.
Poziom wiedzy słuchaczy to kolejna kwestia, którą warto zbadać przed rozpoczęciem przygotowania wystąpienia. Jeżeli temat, który poruszasz, jest bardzo dobrze znany twoim słuchaczom,
zastanów się, jak możesz poszerzyć ich wiedzę lub rzucić inne światło na znaną kwestię. Jeśli nie odrobisz tej lekcji, może okazać się, że słuchacze uznają twoją prelekcję za nudną, bo zbyt
oczywistą, lub wręcz przeciwnie, temat okaże się niezrozumiały, więc także nie ma co liczyć na zaangażowanie audytorium. Ludzie szybko znajdą sposób, aby tę nudę zapełnić, a twoja prelekcja przejdzie bez echa.
Warto zbadać środowisko zawodowe odbiorców. Jako prelegent czasami trzeba się zmierzyć się z przemówieniem do ludźmi, którzy są spoza twojego środowiska zawodowego. Pamiętaj
wtedy, że niektóre, nawet bardzo oczywiste dla ciebie terminy będą wymagać dodatkowych objaśnień, porównań.
Przypomina mi się zabawna historia z jednego z meetupów dla programistów, w którym brałam udział jako osoba obserwująca prelegentów. W przerwie, przy barze, zagadnęła mnie dziewczyna. I pomimo tego, że świat programistów nie jest mi obcy, to żargon, którym się posłużyła, sprawił, że nie zrozumiałam, co do mnie powiedziała. Kiedy oznajmiłam jej, że nie rozumiem, co do mnie mówi, to zachwyciła się, że jako obcokrajowiec tak świetnie mówię po polsku. Na tym meetupie to ja byłam trochę z innej bajki, ale nie pozwól, aby poczuli się tak twoi odbiorcy.
Analizując słuchaczy i przygotowując dla nich prelekcję (tak, to dla nich ją przygotowujesz), warto także pomyśleć o okolicznościach, w których przemawiasz. Jeśli będzie to oficjalne wystąpienie np. na konferencji, twoja relacja z audytorium będzie bardziej oficjalna i nie będziesz mógł nawiązać dyskusji, na którą możesz pozwolić sobie w przypadku małego grona odbiorców. Jeżeli dużemu audytorium
będziesz zadawać pytania, to sam na nie udzielisz odpowiedzi, podczas gdy w małej grupie możesz zaangażować w rozmowę słuchaczy
Kreatywność i dobre planowanie to cechy, które wyróżniają dobrego prelegenta. Ustalasz cel i planujesz środki, które do niego prowadzą. Planowanie przemówienia kieruje się prostymi zasadami: jest wstęp, rozwinięcie i zakończenie. Cała prelekcja powinna być dobrze zaplanowana i przemyślana. Najwięcej kreatywności przyda ci się podczas przygotowania wstępu. Od tego, jak rozpoczniesz swoje przemówienie, zależy to, czy zdobędziesz zaufanie słuchaczy i przyciągniesz ich uwagę. Wstęp lubi
łamać schematy. Zamiast rozpoczynać od powitania i przedstawienia się, zacznij od ciekawej historii, osobistego wyznania, zaskakujących danych lub postaw pytanie, które zaintryguje słuchaczy.
Wstęp to również miejsce, aby poinformować słuchających o tym, o czym będziesz mówił, przedstawił swój plan prezentacji. Większą wiarygodność wzbudzają prelegenci, którzy na wstępie jasno określają, czego będzie dotyczył ich wykład, ponieważ pokazują odbiorcom, że są przygotowani, mają plan i wiedzę.
Podczas planowania prelekcji dobry prelegent zastanawia się nad tym, jakiej reakcji oczekuje od publiczności. To, co wyróżnia dobrego prelegenta, to także jasno określony cel przemówienia.
Na etapie planowania wiesz, co zamierzasz zrobić. Czy zamierzasz przekonać słuchaczy do swoich przedstawionych racji, np. chcesz, aby zaakceptowali twoje rozwiązanie? Czy zamierzasz ich poinformować o przebiegu pracy nad swoim projektem? Dla każdej reakcji będzie inna akcja.
I tak, w pierwszym przypadku możesz przedstawić swoje rozwiązanie i pokazać, jakie problemy rozwiąże, lub zacząć od problemów i podać ich rozwiązanie. Ważne jest, żeby tak przedstawi
problem, aby słuchacze spojrzeli na niego z twojej perspektywy, ponieważ wtedy łatwiej zaakceptują twoje rozwiązanie. Pamiętaj, aby to, co proponujesz, było możliwe do wykonania i rzeczywiście rozwiązało przedstawione problemy.
Jeśli twoim celem będzie pokazanie przebiegu projektu, nad którym pracujesz lub go ukończyłeś, zaplanuj, jak krok po kroku przedstawisz tę informację – w czasie. Prowadź odbiorców raczej linearnie, nie przeskakuj z końca do początku, odbijając się o środek i znów biegnąc do końca, wtrącając przy tym mnóstwo dygresji. Im prościej, tym czytelniej, im czytelniej, tym mniej frustracji. Ze strony słuchaczy i twojej.
Ostatnią częścią prezentacji jest zakończenie, w którym także przyda się szczypta kreatywności. Możesz użyć podobnych zabiegów, które wykorzystałeś we wstępie, i zakończyć swoje przemówienie pytaniem, które skłoni słuchaczy do refleksji, możesz odnieść się ponownie do opowiedzianej historii lub po prostu podsumować i jeszcze raz powiedzieć, o czym mówiłeś.
Wcześniej wspominałam o programistach, z tą grupą często pracuję. Wymagająca grupa, bowiem od programisty oczekuje się dobrej komunikacji. Z testerami, z managerami, z programistami, z klientami. Z każdą z tych grup trzeba komunikować się inaczej, jednak jest jeden wspólny mianownik: jasność komunikacji.
Na jasność komunikacji wpływają 3 najważniejsze czynniki:
Jak długo zajmuje nauka nowej umiejętności? Ile czasu spędzasz nad rozgryzieniem nowego, nieznanego projektu? Ile rozwiązań musisz wziąć pod uwagę, aby wybrać te optymalne? Często nie jest łatwo, cechą, która ratuje ciebie, innych przed frustracją, jest cierpliwość.
Cierpliwość to także cecha dobrego prelegenta. Daj sobie czas, aby polubić wystąpienia publiczne i przekonać siebie do ich wygłaszania. Jeśli zaczniesz biegać zanim jeszcze nauczysz się chodzić, to może się to skończyć porzuceniem i jednego, i drugiego. A to oznacza, że nie osiągniesz celu. Nie wyróżnisz się w tłumie prelegentów, bo będziesz bezpiecznie powielał znane zachowania lub w ogóle nie będziesz chciał podzielić się wiedzą.
Droga do bycia dobrym i wyróżniającym się prelegentem nie jest aż tak wyboista. Zaufaj sobie i cierpliwie doskonal umiejętności dobrego prelegenta. Ruszaj na scenę, bo naprawdę warto!
tekst ukazał się w magazynie Programista